Ina Boiten (ENG / NL)
text for Stadsgalerij Heerlen accompanying the DVD-documentation 2004
Text-Carpet
the imaginary collection
Heerlen, Glaspaleis (Glass Palace) autumn 2003. A multi-coloured meshwork of texts on the floor among just as colourful columns. People are walking up and down, read a bit and then are distracted by another nice, interesting line or by an even more beautiful colour and typeface. Apparently it’s about paintings and soon one notices silvery grey index numbers with names like Robert Zandvliet, Marlene Dumas and Jan Andriesse amid the coloured italic lines of writing. But where are the real paintings?
In the past you could visit the storerooms of the Boijmans Museum in Rotterdam, the depository for the artworks not on display. Rack after rack with dozens, hundreds of paintings. An overwhelming experience, unequalled by the current virtual presentation of the stored artworks on large screens in the entrance hall of the renovated museum. Many people have no idea that in our museums the bulk of the collections is stored in basements and that only occasionally a few artworks are taken from the depository for a specific exhibition. This applies particularly to museums like the Heerlen Stadsgalerij that focus chiefly on temporary exhibitions of present-day art and only seldom display their own collection.
Not virtually, but by imaginary means Wapke Feenstra reanimated the Stadgalerij’s extraordinary collection of postwar Dutch painting. On the floor of the new exhibition space in the Glaspaleis she copied in grey adhesive letters the index numbers of the approx 300 artworks buried exactly underneath in the storeroom, as could be read in the accompanying text. Starting from several of these index numbers bearing the name of the artist and the year of acquisition, Feenstra spread out colourful lines of writing with remarks about the artworks in question by people who are in one way or the other interested in the collection. The curator, the man managing the storeroom, a young visitor, a local artist and 8 others; each of them with their own characteristic typeface and colour, from red to yellow, from pale blue to lime-green. Within the boundaries of the storeroom’s ground plan, a square of 10 metres by 10, the lines of writing ran at right angles to each other, leaping over each other and turning back again at the edges of the pattern or at a column.
‘HOME SWEET HOME: discovering a new space’, was the title of the exhibition with which the Stadsgalerij Heerlen marked its move to the Glaspaleis, converted into an arts centre. Seven artists were invited for a housewarming of the chilly, low space allotted to the museum. Franck Bragigand painted the 24 octagonal mushroom-shaped columns transecting the space in vivid colours. Wapke Feenstra chose to leave the floor to the Stadgalerij’s collection itself. Literally. She took twelve people with her into the storeroom and wrote down their widely divergent remarks. ‘Here he is making use of the colour spectrum, applying for instance skin tints,’ the curator stated with regard to a particular painting. The local artist about the work of a colleague: ‘As a person he matches perfectly with his work. His work has a bow tie too.’ And the young girl about the same work: ‘Nice, because I love kitsch and bright colours.’ The man from the technical department responded very practically: ‘So as not to damage the frame we put foam rubber underneath.’
In four weekly sessions the texts were applied, thickening the ‘text-carpet’ into a nearly closed braided mat. Then it remained on view for another fortnight. Timidly the visitors trod on the constantly growing ‘text-carpet’. The same diffidence as when you visit an old church and are bound to walk over gravestones. Reading sidelong the often remarkable epitaphs, which evoke a vague image of the person buried. An equally vague image was called forth by reading the colourful lines about all those invisible paintings. A vagueness that put your imagination to work.
The notion that underneath a gravestone or a text on the ground something lies hidden is a very old one. With respect to the ‘text-carpet’ a more modern perception – formed by familiarity with the Internet – also played a part. Wapke Feenstra told: ‘Adolescent sons began to explain to their fathers how to do it: you just start where you can click. So you don’t have to go from left to right necessarily, but just trace the whole screen.’ The index numbers functioned as links, with the lines of writing flowing from them literally. And figuratively as links connecting the material world of the artworks stored in the storeroom and the immaterial experience of its artistic contents.
Much of Wapke Feenstra’s work is about showing scanty traces, whether they be woodgrains, anecdotes or index numbers. And it’s up to the public to do something with those traces and construct their own idea of the underlying reality. As an aid Feenstra creates patterns in her traces material, along which one can proceed on one’s own way. In Arnhem she did this by mapping out airing routes of dogs. But she also did and does this in Dordrecht, where a story-website ‘charts’ a growing number of points on the city’s map. And here in Heerlen on the field of the copied storeroom she plotted some possible patterns of experience by means of traces of the real artworks. With her art Feenstra activates the public to familiarise itself with a broader view on the world by performing the physical activities she indicates. Whether it’s airing your dog or telling a story. Or walking up and down on her ‘text-carpet’, reading and making associations, and allowing your personal mental Stadsgalerij collection full play.
Postscript. The next exhibition of the Stadsgalerij after the warm-up by the artists of HOME SWEET HOME, was a selection from the collection with the apt title ‘DE INHUIZING: collectie-overwegingen’ (‘SETTLING IN: collection considerations’). The temporary artworks had been removed by then and the mushroom-shaped columns painted white again. Only the silvery grey index numbers of Feenstra’s ‘text-carpet’ remained for the duration of this exhibition. Amid the exposition walls with some sixty paintings from the Stadsgalerij’s own collection these index numbers gave an idea of all that was still in the storeroom. A photo of the entire ‘text-carpet’ hanging in the gallery referred to the imaginary picture of the collection evoked by this work by Wapke Feenstra.
© Ina Boiten, March 2004
NL
Tekstvloerkleed
de imaginaire collectie
Heerlen, Glaspaleis najaar 2003. Een bont rasterwerk van teksten op de vloer tussen al even bont beschilderde pilaren. Mensen lopen heen en weer, lezen een stukje en worden dan weer afgeleid door een andere leuke, interessante regel of door een nog mooiere kleur en letter. Het gaat kennelijk over schilderijen en al snel vallen tussen de gekleurde cursieve schrijfregels zilvergrijze indexnummers op met namen als Robert Zandvliet, Marlene Dumas en Jan Andriesse. Maar waar zijn de echte schilderijen?
Vroeger kon je in Museum Boijmans in Rotterdam het depot in, de opslagplaats voor alle niet tentoongestelde kunstwerken. Rek na rek met tientallen, honderden schilderijen. Een verpletterende ervaring, die niet geëvenaard wordt door de huidige virtuele presentatie van het depot op grote beeldschermen in de hal van het vernieuwde museum. Veel mensen hebben er geen idee van dat in onze musea het merendeel van de collecties opgeslagen ligt in kelders en dat er slechts af en toe enkele kunstwerken uit de rekken worden gehaald voor een bepaalde tentoonstelling. In het bijzonder geldt dat voor musea als de Stadsgalerij in Heerlen, die zich vooral richten op tijdelijke exposities van hedendaagse kunst en de eigen collectie zelden tonen.
Wapke Feenstra bracht niet virtueel, maar langs imaginaire weg de bijzondere collectie Nederlandse schilderkunst van na 1945 van de Stadsgalerij tot leven. Op de vloer van de nieuwe expositieruimte in het Glaspaleis kopieerde zij in grijze plakletters de indexnummers van de ca 300 kunstwerken die exact daaronder in het depot begraven liggen, zoals in de zaaltekst te lezen viel. Vanuit verschillende van deze indexnummers met naam kunstenaar en jaar van aankoop erop, plakte Feenstra kleurige schrijfregels met opmerkingen over de betreffende kunstwerken van mensen die zich op een of andere manier betrokken voelen bij de collectie. De conservator, de man die het depot beheert, een jeugdige bezoekster, een plaatselijk kunstenaar en nog acht anderen, ieder met zijn eigen karakteristieke letter en kleur, van rood tot geel, van lichtblauw tot lindegroen. Binnen de plattegrond van het depot, een vierkant van 10 x 10 meter, liepen de regels tekst haaks op elkaar, steeds over elkaar heen springend en weer omkerend aan de randen van het stramien of bij een pilaar.
‘HOME SWEET HOME: ontdekking van een ongekende ruimte’, zo heette de tentoonstelling waarmee de Stadsgalerij Heerlen de verhuizing naar het tot cultuurcentrum verbouwde Glaspaleis inluidde. Een zevental kunstenaars was uitgenodigd voor een housewarming van de aan het museum toebedeelde kille lage ruimte. Franck Bragigand beschilderde in felle kleuren de 24 achtkantige paddestoelzuilen die de ruimte doorsnijden. Wapke Feenstra koos ervoor de collectie van de Stadsgalerij zelf aan het woord te laten. Letterlijk. Zij nam twaalf mensen mee het depot in en tekende hun zeer diverse commentaar op. ‘Hij doet hier iets met het kleurenraster en gebruikt daarbij onder andere huidstinten,’ concludeerde de conservator bij een bepaald schilderij. De plaatselijke kunstenaar vond over het werk van een collega: ‘Hij past als persoon perfect bij zijn werk. Zijn werk heeft ook een strikje.’ En het jonge meisje zei over hetzelfde werk: ‘Leuk omdat ik van kitschy hou en van felle kleurtjes.’ Heel praktisch reageerde de man van de technische dienst: ‘Om de lijst niet te beschadigen zetten we hem op schuimrubber.’
In vier wekelijkse sessies werden de teksten aangebracht en verdichtte het tekstkleed tot een nog net niet gesloten vlechtmat. Daarna was het nog twee weken te bezichtigen. Met enige schroom betraden de bezoekers het steeds aangroeiende tekstvloerkleed. Dezelfde schroom als bij een bezoek aan een oude kerk waar je onvermijdelijk over grafstenen moet lopen. En waar met een schuin oog de vaak bijzondere grafteksten worden gelezen, die een vaag beeld oproepen van de persoon die daar begraven ligt. Net zo’n vaag beeld gaf het lezen van de kleurige regels over al die onzichtbare schilderijen. Een vaagheid die de eigen verbeelding aan het werk zette.
De notie dat onder een grafsteen of een tekst op de grond iets verborgen ligt is al een heel oude. Bij het tekstvloerkleed speelde ook nog een modernere door gewenning aan het internet gevormde perceptie een rol. Wapke Feenstra vertelde: ‘Puberzonen gingen aan vader uitleggen hoe het moest: Je begint daar waar je kan klikken. Dus dat je niet per definitie van links naar rechts gaat, maar gewoon een heel screen aftast.’ De indexnummers fungeerden als link, waar de tekstregels letterlijk uitrolden. En figuurlijk als link tussen de materiële wereld van de opgeslagen kunstwerken in het depot en de immateriële belevingswereld van de kunstzinnige inhoud ervan.
Veel van het werk van Wapke Feenstra gaat over het laten zien van summiere sporen, of het nu houtnerven, anekdotes of indexnummers zijn. Aan het publiek is het om met die sporen aan de slag te gaan en een eigen beeld van de werkelijkheid te construeren. Als hulpmiddel brengt Feenstra patronen aan in haar sporenmateriaal, waarlangs men zijn eigen weg kan vervolgen. Zij deed dat in Arnhem door het vastleggen van uitlaatroutes van honden. Maar ook deed en doet zij dat in Dordrecht, waar een verhalenwebsite steeds meer punten op de kaart van Dordrecht ‘in kaart brengt’. En hier in Heerlen zette zij op het speelveld van het gekopieerde depot, aan de hand van sporen van de werkelijke kunstwerken enkele mogelijke belevingspatronen uit. Feenstra activeert met haar kunst het publiek om zich via door haar gesuggereerde fysieke handelingen een ruimer zicht op de wereld eigen te maken. Of het nu het uitlaten van je hond is of het vertellen van een verhaal. Of dat je al heen en weer lopend, lezend en associërend op haar tekstvloerkleed je persoonlijke mentale Stadsgalerijcollectie de ruimte geeft.
Naschrift. De eerstvolgende tentoonstelling van de Stadsgalerij na de warming-up door de kunstenaars van HOME SWEET HOME was een collectietentoonstelling met de toepasselijke naam ‘DE INHUIZING: collectie-overwegingen’. De tijdelijke kunstwerken waren inmiddels verwijderd en de paddestoelzuilen weer wit geverfd. Alleen de zilvergrijze indexnummers van Feenstra’s tekstvloerkleed bleven voor de duur van deze tentoonstelling gehandhaafd. Tussen de expositiewanden met zo’n zestigtal schilderijen uit de eigen collectie van de Stadsgalerij gaven deze indexnummers een idee van wat er zich nog allemaal in het depot bevond. Een foto van het volledige tekstkleed hing in de zaal om te verwijzen naar het door dit werk van Wapke Feenstra opgeroepen imaginaire beeld van de collectie.
© Ina Boiten, maart 2004
text for Stadsgalerij Heerlen accompanying the DVD-documentation 2004
Text-Carpet
the imaginary collection
Heerlen, Glaspaleis (Glass Palace) autumn 2003. A multi-coloured meshwork of texts on the floor among just as colourful columns. People are walking up and down, read a bit and then are distracted by another nice, interesting line or by an even more beautiful colour and typeface. Apparently it’s about paintings and soon one notices silvery grey index numbers with names like Robert Zandvliet, Marlene Dumas and Jan Andriesse amid the coloured italic lines of writing. But where are the real paintings?
In the past you could visit the storerooms of the Boijmans Museum in Rotterdam, the depository for the artworks not on display. Rack after rack with dozens, hundreds of paintings. An overwhelming experience, unequalled by the current virtual presentation of the stored artworks on large screens in the entrance hall of the renovated museum. Many people have no idea that in our museums the bulk of the collections is stored in basements and that only occasionally a few artworks are taken from the depository for a specific exhibition. This applies particularly to museums like the Heerlen Stadsgalerij that focus chiefly on temporary exhibitions of present-day art and only seldom display their own collection.
Not virtually, but by imaginary means Wapke Feenstra reanimated the Stadgalerij’s extraordinary collection of postwar Dutch painting. On the floor of the new exhibition space in the Glaspaleis she copied in grey adhesive letters the index numbers of the approx 300 artworks buried exactly underneath in the storeroom, as could be read in the accompanying text. Starting from several of these index numbers bearing the name of the artist and the year of acquisition, Feenstra spread out colourful lines of writing with remarks about the artworks in question by people who are in one way or the other interested in the collection. The curator, the man managing the storeroom, a young visitor, a local artist and 8 others; each of them with their own characteristic typeface and colour, from red to yellow, from pale blue to lime-green. Within the boundaries of the storeroom’s ground plan, a square of 10 metres by 10, the lines of writing ran at right angles to each other, leaping over each other and turning back again at the edges of the pattern or at a column.
‘HOME SWEET HOME: discovering a new space’, was the title of the exhibition with which the Stadsgalerij Heerlen marked its move to the Glaspaleis, converted into an arts centre. Seven artists were invited for a housewarming of the chilly, low space allotted to the museum. Franck Bragigand painted the 24 octagonal mushroom-shaped columns transecting the space in vivid colours. Wapke Feenstra chose to leave the floor to the Stadgalerij’s collection itself. Literally. She took twelve people with her into the storeroom and wrote down their widely divergent remarks. ‘Here he is making use of the colour spectrum, applying for instance skin tints,’ the curator stated with regard to a particular painting. The local artist about the work of a colleague: ‘As a person he matches perfectly with his work. His work has a bow tie too.’ And the young girl about the same work: ‘Nice, because I love kitsch and bright colours.’ The man from the technical department responded very practically: ‘So as not to damage the frame we put foam rubber underneath.’
In four weekly sessions the texts were applied, thickening the ‘text-carpet’ into a nearly closed braided mat. Then it remained on view for another fortnight. Timidly the visitors trod on the constantly growing ‘text-carpet’. The same diffidence as when you visit an old church and are bound to walk over gravestones. Reading sidelong the often remarkable epitaphs, which evoke a vague image of the person buried. An equally vague image was called forth by reading the colourful lines about all those invisible paintings. A vagueness that put your imagination to work.
The notion that underneath a gravestone or a text on the ground something lies hidden is a very old one. With respect to the ‘text-carpet’ a more modern perception – formed by familiarity with the Internet – also played a part. Wapke Feenstra told: ‘Adolescent sons began to explain to their fathers how to do it: you just start where you can click. So you don’t have to go from left to right necessarily, but just trace the whole screen.’ The index numbers functioned as links, with the lines of writing flowing from them literally. And figuratively as links connecting the material world of the artworks stored in the storeroom and the immaterial experience of its artistic contents.
Much of Wapke Feenstra’s work is about showing scanty traces, whether they be woodgrains, anecdotes or index numbers. And it’s up to the public to do something with those traces and construct their own idea of the underlying reality. As an aid Feenstra creates patterns in her traces material, along which one can proceed on one’s own way. In Arnhem she did this by mapping out airing routes of dogs. But she also did and does this in Dordrecht, where a story-website ‘charts’ a growing number of points on the city’s map. And here in Heerlen on the field of the copied storeroom she plotted some possible patterns of experience by means of traces of the real artworks. With her art Feenstra activates the public to familiarise itself with a broader view on the world by performing the physical activities she indicates. Whether it’s airing your dog or telling a story. Or walking up and down on her ‘text-carpet’, reading and making associations, and allowing your personal mental Stadsgalerij collection full play.
Postscript. The next exhibition of the Stadsgalerij after the warm-up by the artists of HOME SWEET HOME, was a selection from the collection with the apt title ‘DE INHUIZING: collectie-overwegingen’ (‘SETTLING IN: collection considerations’). The temporary artworks had been removed by then and the mushroom-shaped columns painted white again. Only the silvery grey index numbers of Feenstra’s ‘text-carpet’ remained for the duration of this exhibition. Amid the exposition walls with some sixty paintings from the Stadsgalerij’s own collection these index numbers gave an idea of all that was still in the storeroom. A photo of the entire ‘text-carpet’ hanging in the gallery referred to the imaginary picture of the collection evoked by this work by Wapke Feenstra.
© Ina Boiten, March 2004
NL
Tekstvloerkleed
de imaginaire collectie
Heerlen, Glaspaleis najaar 2003. Een bont rasterwerk van teksten op de vloer tussen al even bont beschilderde pilaren. Mensen lopen heen en weer, lezen een stukje en worden dan weer afgeleid door een andere leuke, interessante regel of door een nog mooiere kleur en letter. Het gaat kennelijk over schilderijen en al snel vallen tussen de gekleurde cursieve schrijfregels zilvergrijze indexnummers op met namen als Robert Zandvliet, Marlene Dumas en Jan Andriesse. Maar waar zijn de echte schilderijen?
Vroeger kon je in Museum Boijmans in Rotterdam het depot in, de opslagplaats voor alle niet tentoongestelde kunstwerken. Rek na rek met tientallen, honderden schilderijen. Een verpletterende ervaring, die niet geëvenaard wordt door de huidige virtuele presentatie van het depot op grote beeldschermen in de hal van het vernieuwde museum. Veel mensen hebben er geen idee van dat in onze musea het merendeel van de collecties opgeslagen ligt in kelders en dat er slechts af en toe enkele kunstwerken uit de rekken worden gehaald voor een bepaalde tentoonstelling. In het bijzonder geldt dat voor musea als de Stadsgalerij in Heerlen, die zich vooral richten op tijdelijke exposities van hedendaagse kunst en de eigen collectie zelden tonen.
Wapke Feenstra bracht niet virtueel, maar langs imaginaire weg de bijzondere collectie Nederlandse schilderkunst van na 1945 van de Stadsgalerij tot leven. Op de vloer van de nieuwe expositieruimte in het Glaspaleis kopieerde zij in grijze plakletters de indexnummers van de ca 300 kunstwerken die exact daaronder in het depot begraven liggen, zoals in de zaaltekst te lezen viel. Vanuit verschillende van deze indexnummers met naam kunstenaar en jaar van aankoop erop, plakte Feenstra kleurige schrijfregels met opmerkingen over de betreffende kunstwerken van mensen die zich op een of andere manier betrokken voelen bij de collectie. De conservator, de man die het depot beheert, een jeugdige bezoekster, een plaatselijk kunstenaar en nog acht anderen, ieder met zijn eigen karakteristieke letter en kleur, van rood tot geel, van lichtblauw tot lindegroen. Binnen de plattegrond van het depot, een vierkant van 10 x 10 meter, liepen de regels tekst haaks op elkaar, steeds over elkaar heen springend en weer omkerend aan de randen van het stramien of bij een pilaar.
‘HOME SWEET HOME: ontdekking van een ongekende ruimte’, zo heette de tentoonstelling waarmee de Stadsgalerij Heerlen de verhuizing naar het tot cultuurcentrum verbouwde Glaspaleis inluidde. Een zevental kunstenaars was uitgenodigd voor een housewarming van de aan het museum toebedeelde kille lage ruimte. Franck Bragigand beschilderde in felle kleuren de 24 achtkantige paddestoelzuilen die de ruimte doorsnijden. Wapke Feenstra koos ervoor de collectie van de Stadsgalerij zelf aan het woord te laten. Letterlijk. Zij nam twaalf mensen mee het depot in en tekende hun zeer diverse commentaar op. ‘Hij doet hier iets met het kleurenraster en gebruikt daarbij onder andere huidstinten,’ concludeerde de conservator bij een bepaald schilderij. De plaatselijke kunstenaar vond over het werk van een collega: ‘Hij past als persoon perfect bij zijn werk. Zijn werk heeft ook een strikje.’ En het jonge meisje zei over hetzelfde werk: ‘Leuk omdat ik van kitschy hou en van felle kleurtjes.’ Heel praktisch reageerde de man van de technische dienst: ‘Om de lijst niet te beschadigen zetten we hem op schuimrubber.’
In vier wekelijkse sessies werden de teksten aangebracht en verdichtte het tekstkleed tot een nog net niet gesloten vlechtmat. Daarna was het nog twee weken te bezichtigen. Met enige schroom betraden de bezoekers het steeds aangroeiende tekstvloerkleed. Dezelfde schroom als bij een bezoek aan een oude kerk waar je onvermijdelijk over grafstenen moet lopen. En waar met een schuin oog de vaak bijzondere grafteksten worden gelezen, die een vaag beeld oproepen van de persoon die daar begraven ligt. Net zo’n vaag beeld gaf het lezen van de kleurige regels over al die onzichtbare schilderijen. Een vaagheid die de eigen verbeelding aan het werk zette.
De notie dat onder een grafsteen of een tekst op de grond iets verborgen ligt is al een heel oude. Bij het tekstvloerkleed speelde ook nog een modernere door gewenning aan het internet gevormde perceptie een rol. Wapke Feenstra vertelde: ‘Puberzonen gingen aan vader uitleggen hoe het moest: Je begint daar waar je kan klikken. Dus dat je niet per definitie van links naar rechts gaat, maar gewoon een heel screen aftast.’ De indexnummers fungeerden als link, waar de tekstregels letterlijk uitrolden. En figuurlijk als link tussen de materiële wereld van de opgeslagen kunstwerken in het depot en de immateriële belevingswereld van de kunstzinnige inhoud ervan.
Veel van het werk van Wapke Feenstra gaat over het laten zien van summiere sporen, of het nu houtnerven, anekdotes of indexnummers zijn. Aan het publiek is het om met die sporen aan de slag te gaan en een eigen beeld van de werkelijkheid te construeren. Als hulpmiddel brengt Feenstra patronen aan in haar sporenmateriaal, waarlangs men zijn eigen weg kan vervolgen. Zij deed dat in Arnhem door het vastleggen van uitlaatroutes van honden. Maar ook deed en doet zij dat in Dordrecht, waar een verhalenwebsite steeds meer punten op de kaart van Dordrecht ‘in kaart brengt’. En hier in Heerlen zette zij op het speelveld van het gekopieerde depot, aan de hand van sporen van de werkelijke kunstwerken enkele mogelijke belevingspatronen uit. Feenstra activeert met haar kunst het publiek om zich via door haar gesuggereerde fysieke handelingen een ruimer zicht op de wereld eigen te maken. Of het nu het uitlaten van je hond is of het vertellen van een verhaal. Of dat je al heen en weer lopend, lezend en associërend op haar tekstvloerkleed je persoonlijke mentale Stadsgalerijcollectie de ruimte geeft.
Naschrift. De eerstvolgende tentoonstelling van de Stadsgalerij na de warming-up door de kunstenaars van HOME SWEET HOME was een collectietentoonstelling met de toepasselijke naam ‘DE INHUIZING: collectie-overwegingen’. De tijdelijke kunstwerken waren inmiddels verwijderd en de paddestoelzuilen weer wit geverfd. Alleen de zilvergrijze indexnummers van Feenstra’s tekstvloerkleed bleven voor de duur van deze tentoonstelling gehandhaafd. Tussen de expositiewanden met zo’n zestigtal schilderijen uit de eigen collectie van de Stadsgalerij gaven deze indexnummers een idee van wat er zich nog allemaal in het depot bevond. Een foto van het volledige tekstkleed hing in de zaal om te verwijzen naar het door dit werk van Wapke Feenstra opgeroepen imaginaire beeld van de collectie.
© Ina Boiten, maart 2004
